Een herinnering die het wint van duizenden!

Lieve volgers,

Helaas geen laatste blog uit Bali, maar uit Opijnen, een klein plaatsje in de Betuwe, ergens in de provincie Gelderland in Nederland, toch zo`n kleine 12.140 km van het schitterende Bali vandaan. Ik wilde met dit laatste reisverslag jullie, trouwe volgers, laten lezen wat Bali met mij heeft gedaan, wat ik heb gezien, maar vooral wat mijn aandacht heeft getrokken.

Het vliegtuig steeg op, een gevoel in mijn buik alsof ik verliefd was... en dat was ik! Verliefd op een schitterend eiland, het eiland wat mij vier maanden heeft bezig gehouden, zowel lichamelijk als geestelijk. Mensen denken en doen anders, dit zorgt ervoor dat je in een totaal andere wereld terecht komt, eng? Totaal niet, juist ontzettend leerzaam en lachwekkend!

Het leven om je heen is totaal anders dan hoe je het gewend bent. In Nederland stap je in de auto, sta je elkaar te vervloeken in de file, heb je een drukke baan, houdt je een agenda bij, kunnen de nieuwste smartphones het soms niet meer aan, kijk je uit naar het weekend en moet je ook nog bedenken wanneer je nou dat vriendenbezoekje doet of die boodschappen. Ik merk nu alweer de haast in deze laatste zinnen, haast dat ik de afgelopen vier maanden niet heb gehad. In Bali stappen alleen de taxi chauffeurs in hun auto, de rest heeft een scooter. Het verkeer is op elk kruispunt een chaos, en dan moet je nog geluk hebben dat er geen ceremonie aan de gang is. Als dat wel het geval is, nemen ze met hun gehele dorp de straat tot zich en zie die lopende massa maar eens langs te komen. Gevloek ben ik niet tegengekomen en middelvingers kennen ze niet. In het verkeer is het voorrang nemen of gewoon krijgen. Dit laatste gebeurd zo veel, dat het bijna eng is. Maar als je erover nadenkt: waarom zou je elkaar tegen zitten als je elkaar ook gewoon de ruimte kan geven? Deze manier in het verkeer werkt, ik heb geen enkel ongeluk gezien. En als een taxi chauffeur de weg blokkeert omdat hij op zijn geld wacht, wordt er naar zo`n 5 minuten pas getoeterd. Het geheim hierachter is dat iedereen relaxed door het leven gaat. Geen haast, het komt allemaal wel een keer!

Vriendenbezoekjes kunnen altijd, meestal in de avond. Weekend kennen ze niet echt, één dag in de week hebben ze vrij (meestal de zondag voor ons) maar er wordt dag op dag geleefd. Als je een tijdje op het eiland bent kan het zomaar gebeuren, soms liggend op je ligstoel, soms boven een bord nasi goreng bij een lokale warung of als je een verse vruchtensap drinkt, de simpele kleine vraag: “Welke dag is het vandaag?”. Als je een Balinees vraagt naar de dag van vandaag, zie je hem rollen met z`n ogen en pas na het opratelen van de dagen van de week is hij eindelijk in staat te bepalen wat voor dag het vandaag is. Het komt door hun levensstijl, de Balinezen zijn beroemd (of misschien berucht) om hun ontspannen en toch komische persoonlijkheid. Glimlachend komen ze overal te laat of ze komen helemaal niet. Er is geen gevoel van urgentie om dingen gedaan te krijgen in Bali. Toch blijven ze lachen, en zelfs als ze er eindelijk achter komen welke dag het is ontstaat er een verlegen lachje. Het gebrek aan besef van tijd is eigenlijk heel verfrissend. Met het gevoel van urgentie verdwijnt ook de druk. De waarheid is; het maakt niet echt uit welke dag het is, want op Bali heeft ieder zijn eigen unieke tijdzone. Elke dag lijkt door te lopen in de volgende. Dit gevoel van vrijheid wordt ervaren op het hele eiland op elke dag, maar vraag mij niet op welke dag.

Vele ritjes gemaakt met de auto, waarbij ik me niet waagde om achter het stuur te kruipen met het rijgedrag van de Balinezen in het verkeer, maar dit gewoon over liet aan onze chauffeur. Terwijl we vele dorpjes passeerden keek ik aandachtig naar buiten. Het bleef me verbazen waar kinderen zich mee vermaken op straat. Bij het wachten op een groen licht, zag ik een meisje voor een pand staan. Ze keek wat om zich heen en probeerde de slierten van een Liaan naar beneden te trekken vanaf het balkon boven haar. Na drie keer springen lukte het haar.. ze glimlachte en liep met de sliert in haar handen weg. Er verscheen een kleine lach op me gezicht, bizar hoe blij je met zoiets kan zijn, bedacht ik me. Hetzelfde geldt voor een paar kleine jongens die langs de straat liepen, hand in hand. Ze hadden hun schooluniform nog aan en hadden een grote rugtas op hun rug hangen. Waarschijnlijk hadden ze al een stuk gelopen, wat ze elke dag moeten doen. Het moment waarop ze me zagen, begonnen ze te roepen, zwaaien en te huppelen. Vol energie en niet te vergeten die lach op elk gezichtje, heerlijk! Terwijl we verder reden passeerden we een scooter die volgepakt was. Dit keer niet met etenswaar of volle tassen met plastic, maar met kinderen. Elke keer verbaasde het me weer hoe ze het gevaar opzochten door met 5 man op een scooter te kruipen, ik citeer; kindje voorop, papa, kindje achter papa, mama in zijlingse zit en een baby op schoot. Soms kwam je ook nog gevallen tegen waarbij papa en mama een helm droegen, maar hun kinderen niet. Fietsen kunnen kinderen wel, maar om op je 6e op een scooter te kruipen is ook volstrekt niet raar. Ook voor dat geldt: vroeg geleerd is oud gedaan!

Wat me het meest heeft getroffen is de manier van omgang. Het kan zijn dat ik toerist ben, maar de manier die ze in Bali hanteren zul je nergens anders terug vinden. Wie je ook tegen komt, er wordt altijd gelachen naar je! Er wordt gevraagd waar je naar toe op weg bent, waar je vandaan komt en of ze je ergens mee kunnen helpen. Als je een lokale gids treft wilt hij je zelfs nog de mooie dingen laten zien van de omgeving waar je je op dat moment bevindt, of tips geven voor andere bezienswaardigheden op het eiland. Als je zou willen kan er zo een hele tour voor je geregeld worden. Vertrouwen kun je de mensen wel. Ik ben zelfs een keer zo dom geweest mijn portemonnee te laten slingeren bij een souvenirs kraampje. Een half uur later kwam ik er pas achter, een half uur voor het vrouwtje om hem leeg te roven dus. Integendeel; het vrouwtje was dolblij me terug te zien en gaf me het ding meteen terug, met de woorden: “ik heb er niets uitgepakt hoor, maar zo is niet iedereen”. Ook al hebben ze niets, ook al moeten ze rond komen met een minimaal bedrag elke maand en ook al moeten ze daar hard voor werken, ze blijven altijd aardig tegen “ons” , de toerist. Het is soms alsof ze “ons” nodig hebben, maar dit is niet zo. De mensen op Bali kunnen zich beter redden dan alle Nederlanders bij elkaar. Ze zijn slim, werken tien keer zo hard en er is een enorme harmonie te vinden tussen de bevolking. Er zijn geen regeltjes vanuit de overheid, het leven doen en maken ze samen!

Wat me vooral aan het lachen heeft gemaakt zijn de dingen die allemaal konden op het eiland. Als je net aankomt kijk je natuurlijk je ogen uit, maar ook al zit je er al weken, dan nog blijven sommige dingen een vreemde gewaarwording. Zo trof ik in het begin een Balinees aan op de scooter met kokosnoten, of beter gezegd; ik trof een vracht kokosnoten aan met een Balinees! Ik denk dat hij wel 30 kokosnoten voorop de scooter had hangen, daarachter zat hij zelf met gestrekte armpjes naar het stuur. Op zo`n moment kost het je 10 seconden om te bedenken wat je nou net langs heb zien komen, daarna is het een vermakelijk plaatje. Hetzelfde geldt voor werkzaamheden aan de weg. In Nederland wordt soms - uit grote ergernis - een hele weg afgesloten voor een reparatie, in Bali hoeft dat allemaal niet. De grote berg met grond, stenen of zand wordt op de weg gegooid met daarvoor een stokje, soms met vlaggetje en soms nemen ze nog de moeite om een bordje te plaatsen met ‘Hati-hati’ (kijk uit!). Om de situatie nog wat veiliger te maken gooien ze de berg ook gewoon in een bocht, dan zien we het zeg maar ook op tijd… ;-) Een andere gekke gewoonte is dat er mensen meereizen in de laadbakken van vrachtwagens en pick-ups. Als er een grote ceremonie was, was een laadbak helemaal volgepropt en ook in de pick-ups was de ruimte optimaal gebruikt, geweldig om te zien! (vooral als het begon te regenen en er opeens allerlei zeiltjes tevoorschijn kwamen). Honden in Bali lijken veel op hun baasjes. Ze liggen meestal midden op de weg en nemen ruim de tijd om op te staan en aan de kant te gaan. Sommige leren het nooit en vliegen soms zomaar de weg over, tsja het levert soms levensgevaarlijke situaties op, maar ook dit verschijnsel hoort bij het straatleven!

De Balinezen zijn trots op hun (ei)land, en dat mogen ze!! Ik ben nog niet op veel plekken geweest in de wereld, maar Bali varieert van een drukke toeristische stad tot een uiterst lokaal dorpje waar je zelfs bij de armste mensen nog uitgenodigd wordt. Zo rijdt je op een weg met om de meter grove gaten, veel losse stenen of zand, en zo rijdt je opeens op een grote autoweg waar de scooters, touringbussen en vrachtwagens je om de oren scheuren. Aan natuur vindt je de mooiste omgevingen, van vulkanen, bergen, meren, lange en ruige rivieren, uitgestrekte rijstvelden tot aan straten begroeid met bananen- of palmbomen of de witte stranden in prachtige kustgebieden. Wat ik alleen nog niet goed begrijp is het enorme afvalprobleem. Door het gebrek aan informatie en kennis over milieu problematiek weten de Balinezen niet beter dan alles te dumpen of te verbranden. Ze hebben alleen nog niet helemaal door dat ze hun stranden doen bedekken met afval, dat de rijstvelden soms watertekort hebben omdat de doorgang verstopt raakt met opgehoopt afval vanuit de dorpen, dat pizzadozen niet van bamboe zijn gemaakt en dat ze hun opvolgers (de kinderen) een zware longbeschadiging bezorgen door al het plastic (en ander afval) te verbranden naast de deur. Het weggooien van afval is overgegeven van generatie op generatie. Vroeger werd bijna alles van bamboe blad gemaakt en verteerde het dus vanzelf in de natuur, echter door alle ontwikkelingen is nu bijna alles van plastic gemaakt en helaas, dat verteerd niet zomaar! Op school gooien de kinderen netjes hun snoeppapiertje in de afvalbak, zodra ze de poort voorbij zijn verdwijnt het weer in de greppel, waarom toch? Het antwoord is heel simpel; naar wie luister jij liever? Je ouders of de juf?

Een ander leven, een andere cultuur. “Respect” is het toverwoord waarmee je vele vrienden krijgt. Als je hen accepteert met alles wat ze doen, dan accepteren zij jou! Als je met echte ceremonie kleding naar de tempel gaat, ben je één van hen en hoor je bij één grote warme familie. Als je eten proeft wat zij hebben bereidt, dan koester je hun talent. Als je luistert naar verhalen, dan voelen zij zich niet alleen. Zo kan ik nog lang doorgaan, het enige wat ik niet heb gedaan is samen badderen in de sloot/rivier (voor de Balinezen een schaamteloze activiteit). Kinderen meestal in de ochtend, vrouwen tegen de avond en mannen in de avond; stromend water, alle ruimte en gratis! Wie is hier nu dom? :-)

Deze afgelopen vier maanden waren samen een grote onvergetelijke herinnering, eentje die het wint van duizenden andere herinneringen die ik al had en ga krijgen in de toekomst. Dit pakt niemand me meer af, ik heb een kans genomen die ik hoogstwaarschijnlijk nooit meer ga krijgen in mijn leven.

Morgen begint het echte leven weer, school! Ik moet nog steeds een beetje acclimatiseren, een longonderzoek laten doen vanwege de vele (zwarte) uitlaatgassen ;-), leren rechts rijden, stagerapporten afronden en de oorlogswonden laten checken bij de dokter. Oftewel; hallo Nederland!


Bali, ik mis je maar ik kom terug!

Sampai jumpa lagi!